بیماری ویروسی پان لوکوپنی در گربه‌ها

بیماری ویروسی پان لوکوپنی گربه

پان لوکوپنی گربه (Feline panleukopenia Virus) بیماری ویروسی شایع، مسری و خطرناک در میان گربه‌سانان است. اصطلاح پانلوکوپنی به معنای از بین رفتن و کاهش تعداد گلبول های سفید در خون است. گلبول های سفید نقش مهمی در حفظ ایمنی بدن در برابر عفونت ها و بیماری دارند. در بیماری پنلوکوپنی شدید، شمار گلبول‌های سفید ممکن است از حد طبیعی چند هزارعدد در هر میلی‌لیتر خون به میزان قابل توجه ایی کاهش یابد.

ویروس پانلوکوپنی در گربه ها بر سلول‌های بدن که سرعت تقسیم و رشد آنها زیاد است همانند سلول‌های دستگاه گوارش، پوست و مغز استخوان تأثیر می‌گذارد و با آلوده سازی و حمله به آنها سبب ایجاد کم‌خونی (Anemia) و کاهش گلبول‌های سفید در بدن گربه می‌‎شوند در نتیجه بدن گربه در برابر انواع بیماری‌ها و باکتری‌ها آسیب پذیر می‌شود. بچه گربه‌ها در سنین ۲ تا ۶ ماهگی، گربه‌های باردار و گربه‌های دارای سیستم ایمنی ضعیف بیشتر در خطر ابتلا به این بیماری ویروسی قرار دارند. خوشبختانه این بیماری در گربه‌های بالغ سالم به شکل خفیف‌تری رخ می‌دهد و سبب مصونیت آنها در برابر این بیماری می‌شود. اگر گربه بتواند تا ۵ روز با این ویروس مبارزه کند شانس زیادی برای زنده ماندن و بهبودی دارد.

علت ایجاد بیماری پان لوکوپنی در گربه‌ها

پانلوکوپنی گربه توسط ویروسی از خانواده پاروویروس ها به نام ویروس پانلوکوپنی گربه (FPLV) ایجاد می شود. ویروسی مشابه اما متمایز که سبب بیماری پاروویروس در سگ ها می شود. ژنوم این ویروس متشکل از یک DNA تک رشته‌ایی است که فاقد غشاست و به همین دلیل مقاومت ویروس برای زنده ماندن در محیط بالاست و در برخی از محیط‌های مساعد می‌تواند بیش از یکسال زنده بماند. در فصول ابتدایی و گرم سال با افزایش میزان حضور گربه‌ها در محیط و تمایل به جفت یابی آنها ، شیوع این بیماری نیز شدت می‌یابد.  تنها راه از بین بردن این ویروس استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های قوی ( از جمله سفیدکننده‌های خانگی ۲ درصد، وایتکس یا همان هیپوکلریدسدیم)  برای محیط و همچنین اسپری مخصوص ضد عفونی کننده حیوانات و حرارت بسیار بالا نیز می تواند ویروس را از بین ببرد.

راه های انتقال ویروس پان لوکوپنی

ویروس پان لوکوپنی می‌تواند از راه تنفس و یا تماس مستقیم با ترشحات بدن گربه آلوده مانند بزاق، ادرار، خون و به ویژه مدفوع منتقل شود. این ویروس همچنین می‌تواند توسط فردی که پس از تماس با گربه آلوده دست‌های خود را به‌درستی نشسته یا کفش‌ها و لباس‌های خود را بلافاصله تعویض نکرده است نیز به سایر گربه‌ها منتقل شود. این ویروس مقاوم می‌تواند روی بسیاری از سطوح باقی‌ بماند. بنابراین از دیگر راه‌های ممکن برای انتقال ویروس پانلوکوپنی مواردی همچون ملحفه، ظروف غذا، آب آلوده یا تجهیزاتی که برای سایر گربه‌ها استفاده شده است، می‌تواند باشد. اگر مادر باردار یا شیرده مبتلا باشد، بچه گربه‌ها می‌توانند در رحم یا از طریق شیر مادر به این بیماری ویروسی مبتلا شوند.

دوره نهفتگی این ویروس تا ظهور علائم بالینی معمولاً سه تا پنج روز است و به ندرت بیشتر از یک هفته زمان می‌برد.

علائم بیماری پان لوکوپنی چیست؟

علائم بروز بیماری پان لوکوپنی به فاکتورهایی همچون سن، وضعیت جسمانی و تعداد ویروس‌های وارد شده به بدن گربه  بستگی دارد. علائم اولیه بیماری پس از ۴ تا ۶ روز پس از ابتلا ظاهر می‌شود و تا ۱۴ روز ادامه دارد. از آنجایی که این ویروس، سلول های در حال رشد سریع را آلوده کرده و از بین می برد، اغلب ابتدا دستگاه گوارش تحت تاثیر قرار گرفته و نشانه‌های اولیه‌ی زیر به ترتیب بروز می‌نماید:

·        افسردگی، خستگی و بیحالی

·        استفراغ های به رنگ زرد و گاهی مایل به سبز کمرنگ

·        اسهال مکرر ( آبکی و سپس خونی)

·        بی‌اشتهایی

در ادامه پوشش مویی گربه به سرعت کدر و زبر می شود و پوست به دلیل کم آبی خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهد. کم‌آبی حاصل از بیماری در صورت عدم مراجعه به پزشک می‌تواند او را ظرف ۲ الی ۳ روز از پای درآورد.  اغلب گربه‌های مبتلا به پانلوکوپنی در اثر تضعیف سیستم ایمنی بدن ممکن است به عفونت‌های دیگری نیز مبتلا ‌شوند که نیازمند درمانهای آنتی بیوتیکی می‎باشد. از دیگر علائمی که ممکن است گربه شما در اثر ابتلا به ویروس پان لوکوپنی داشته باشد می‌توان به تب بالا، علائم عصبی، کاهش وزن غیرعادی و تمایل به پنهان شدن اشاره نمود.

به این نکته توجه نمایید که بچه گربه‌ها پس از بهبود علایم بالینی می‌توانند تا ۶ هفته ناقل بیماری باشند.

آیا بیماری ویروسی پان لوکوپنی قابل درمان است؟

برای این ویروس نیز مانند سایر بیماری های ویروسی درمان خاصی وجود ندارد و تنها درمانهای حمایتی برای تقویت سیستم ایمنی بدن و همچنین از بین بردن عفونت‌های ثانویه انجام می‌پذیرد. آنتی بیوتیک ها ویروس ها را نمی کشند، اما در کنترل عفونت های باکتریایی ثانویه که معمولاً به دلیل کمبود گلبول های سفید و در نتیجه کاهش ایمنی ایجاد می شوند، مفید هستند. همچنین این بیماری  با کم آبی بدن حیوان در اثر استفراغ و اسهال و از دست دادن املاح ضروری همچون کلسیم و افت قند خون همراه است و برای درمان آنها و حفظ الکترولیت بدن،  مایع درمانی و تزریقات وریدی با تجویز پزشک حیاتی است. یکی از راه های درمان این ویروس تقویت سیستم ایمنی بدن گربه است، شما میتوانید با خرید قرص تقویت ایمنی گربه می توانید جهت پیشگیری و حتی درمان گربه در مقابل این بیماری استفاده نمایید تا دوره این ویروس سپری شود.

هنگام ابتلا و درمان، گربه باید در قرنطینه (اتاق جداگانه‌ایی) قرار گیرد و در صورتی که توانایی بلع داشته باشد به او غذاهای مقوی، تازه و با کیفیت داده شود تا توان کافی برای مبارزه علیه ویروس را داشته باشد. به این نکته توجه داشته باشید که حتما پس از تماس با گربه بیمار باید دست‌ها به خوبی شسته و ضدعفونی شوند تا از انتقال ویروس به دیگر گربه‌ها جلوگیری شود.

چگونه از گربه خود در برابر ویروس پان لوکوپنی محافظت کنم؟

ویروس پانلوکوپنی ( Treat Feline Panleukopenia ) بسیار مقاوم است و می‌تواند سالها در محیط آلوده زنده بماند بنابراین بهترین راه مقابله با آن واکسیناسیون گربه و پیشگیری از ابتلا به این ویروس می‌باشد. خوشبختانه، واکسن تریکت ( واکسن سه گانه گربه) که بخشی از برنامه اصلی واکسیناسیون گربه ها  در دو ماهگی می‌باشد می‌تواند از ابتلا او به این بیماری ویروسی خطرناک جلوگیری نماید. ایمنی و آنتی بادی تولید شده توسط واکسن پانلوکوپنی قوی است، اما به مرور زمان کاهش می یابد. بنابراین دوز تقویتی واکسن هر یک تا سه سال یکبار توصیه می شود با صلاحدید دامپزشک صورت گیرد. بعد از واکسیناسیون تا ایجاد ایمنی سعی نمایید گربه شما در تماس با دیگر حیوانات قرار نگیرد. با توجه به اهمیت و اثر بخشی بالای واکسیناسیون در برابر این بیماری ویروسی پیش از به سرپرستی گرفتن  بچه گربه جدید وضعیت واکسیناسیون او را بررسی نمایید.

آیا واکسن پان لوکوپنی عوارض جانبی دارد؟

واکسن‌های مدرن پانلوکوپنی بی‌خطر هستند و عوارض جانبی آن بسیار نادر است. با این حال، مانند همه واکسن‌ها، برخی از گربه‌ها ممکن است یک یا دو روز پس از واکسیناسیون بی‌حال باشند. به ندرت یک واکنش آلرژیک شدید( شوک آنافیلاکتیک ) ممکن است به دلیل حساسیت به یک یا چند جزء از واکسن رخ دهد. چنین واکنش‌های شدیدی، در صورت بروز، معمولاً در عرض چند دقیقه پس از واکسیناسیون اتفاق می‌افتند، اما ممکن است در شرایط خاص چند ساعت به تأخیر بیفتند. اگر علائمی مانند مشکل در تنفس، تورم صورت، یا هر نشانه دیگری از ناراحتی را مشاهده کردید، فوراً با دامپزشک خود تماس بگیرید.

جمع بندی

پانلوکوپنی نوعی بیماری ویروسی مسری در میان گربه‌هاست که می‌تواند منجر به مرگ شود. این بیماری از راه تنفس و تماس مستقیم  با حیوان بیمار و یا با واسطه می‌تواند منتقل گردد. بچه گربه‌ها، گربه‌های باردار و گربه‌های دارای سیستم ایمنی ضعیف و بیمار بیشتر در معرض خطرات و کشندگی این ویروس قرار دارند. با توجه به عدم وجود درمان قطعی برای این ویروس تنها راه حفظ سلامت گربه‌ها واکسیناسیون کامل آنها در برابر این بیماری و تقویت سیستم ایمنی بدن آنهاست.